|
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Uwagi: Ze wzgl�du na ogromn� ilo�� niepolskich znak�w i obcych wyraz�w ca�e partie materia�u zosta�y usuni�te. W wi�kszo�ci s��w pomini�to znaki znajduj�ce si� nad lub pod literami, kt�re oddaj� ich warto�� fonologiczn�. W niekt�rych jednak przyk�adach dla ilustracji podane s� uwagi obok liter, kt�rych dotycz�, np. a z kresk� nad znakiem, i z daszkiem zamiast kropki, litera t z w�ykiem pod znakiem itd. Tylko w tych przyk�adach mo�na mie� pewno�� co do warto�ci fonologicznej liter. Greckie litery, je�li wyst�puj� oddzielnie, lub co najwy�ej z drug� jeszcze liter�, zosta�y zapisane pe�nymi nazwami: alfa beta delta itd. Je�li natomiast w przyk�adach obcych s��w pojedyncza litera grecka wyst�pi�a w �rodku, to zosta�a zast�piona jej polskim odpowiednikiem fonetycznym tj. dla alfa - a, dla beta - b, itd.LESZEK BEDNARCZUK, IGNACY RYSZARD DANKA,ANDRZEJ PISOWICZ, TADEUSZ POBO�NIAK,J�ZEF RECZEK, JAN SAFAREWICZ,WOJCIECH SKALMOWSKIJ�ZYKI INDOEUROPEJSKIEpod redakcj�LESZKA BEDNARCZUKATom IWarszawa 1986 Pa�stwowe Wydawnictwo NaukoweOBWOLUT� I OK�ADK� PROJEKTOWA�ZENON JANUSZEWSKIREDAKTOR. JANINA ZONDEKREDAKTOR KARTOGRAF IRENA MAKAREWICZREDAKTOR TECHNICZNY TERESA SKRZYPKOWSKAKOREKTOR JULITA TOKARZOWA(c) Copyright byPa�stwowe Wydawnictwo NaukoweWarszawa 1986ISBN 83-01-06559-1 t. 1-2 ISBN 83-01-03352-5 t. 1SPIS TRE�CIZAWARTO�� TOMU PIERWSZEGOPrzedmowa 7Wykaz skr�t�w i transpozycji literowych 9Wprowadzenie - Leszek Bednarczuk 17J�zyki indyjskie - Tadeusz Pobo�niak 51J�zyki ira�skie i dardyjskieJ�zyki staro- i �rednioira�skie - J�zef Beczek 121J�zyki nowoira�skie - Wojciech Skalmowski 161J�zyki dardyjskie - Wojciech Skalmowski 217J�zyk tocharski - Tadeusz Pobo�niak 245J�zyki anatolijskie - Ignacy Ryszard Danka 275J�zyk ormia�ski - Andrzej Pisowicz 341J�zyk greckiJ�zyk starogrecki - Jan Safarewicz 397J�zyk nowogrecki - J�zef Reczek 449Indoeuropejskie j�zyki Ba�kan�w - Leszek Bednarczuk 469ZAWARTO�� TOMU DRUGIEGOJ�zyki italskie - Jan SafarewiczJ�zyki roma�skie - Witold Ma�czakJ�zyki celtyckie - Leszek BednarczukJ�zyki germa�skie - Aleksander SzulcJ�zyki ba�tyckie - Wojciech Smoczy�skiJ�zyki s�owia�skie - Franciszek S�awskiIndeks j�zyk�w i wyraz�w - Wojciech Smoczy�skiIndo-European Languages (Contents)PRZEDMOWAOpracowanie to jest po�wi�cone j�zykom indoeuropejskim, kt�re tworz� jedn� z najwi�kszych i najlepiej zbadanych rodzin j�zykowych �wiata, o d�ugiej i dobrze udokumentowanej historii. J�zyki te powsta�y ok. 5000 lat temu ze wsp�lnego praj�zyka indoeuropejskiego, kt�rego struktur� da si� w przybli�eniu odtworzy� za pomoc� metody historyczno-por�wnawczej. Pozwala ona r�wnocze�nie ustali� charakter zgodno�ci i r�nic pomi�dzy poszczeg�lnymi j�zykami indoeuropejskimi. Syntez� dotychczasowej wiedzy na ten temat znale�� mo�na we Wst�pie do j�zykoznawstwa indoeuropejskiego A. Meilleta (1937, polski przek�ad T. Milewskiego 1958) oraz w nowszym Einfuehrung in die vergleichende Sprachwissenschaft O. Szemerenyiego (1970) i rozpocz�tej pod redakcj� J. Kury�owicza Indogermanische Grammatik (1968 i n.). Szkicowo problematyka ta zosta�a przedstawiona w rozdziale wprowadzaj�cym niniejszej pracy.Celem naszej publikacji jest przegl�d i charakterystyka wszystkich historycznie za�wiadczonych j�zyk�w indoeuropejskich. Uk�ad pracy odpowiada najpowszechniej stosowanej klasyfikacji genetycznej tych j�zyk�w. Tworz� one b�d� wi�ksze zespo�y (jak s�owia�skie, germa�skie, roma�skie), b�d� pojedyncze stanowi� odr�bne ga��zie rodziny indoeuropejskiej (jak alba�ski, ormia�ski, tocharski). Ka�d� z tych ga��zi om�wiono oddzielnie wed�ug jednolitego schematu:I. Stanowisko w rodzinie indoeuropejskiej (pochodzenie): wiadomo�ci wst�pne, cechy wsp�lne z innymi j�zykami, innowacje rodzime, wp�ywy obce.II. Charakterystyka gramatyczna: najwa�niejsze w�a�ciwo�ci fonologiczne, morfologiczne i sk�adniowe, przedstawione z punktu widzenia strukturalnego i historyczno-por�wnawczego. Jest to centralna, najbardziej rozbudowana cz�� ka�dego rozdzia�u, nie b�d�ca jednak kompletnym opisem ani wyk�adem gramatyki historycznej danego j�zyka.S�ownictwo: charakterystyka historyczno-etymologiczna (z elementami s�owotw�rstwa) podstawowego zasobu wyraz�w, dokonana wed�ug nast�puj�cych p�l znaczeniowych: 1) elementy natury, 2) czas, 3) drzewa i ro�liny, 4) zwierz�ta, 5) cz�owiek i cz�ci cia�a, 6) gospodarka, 7) spo�ecze�stwo, 8) religia, 9) poj�cia og�lne, 10) nazwy cech, 11) nazwy czynno�ci, 12) imiona osobowe.Historia j�zyka: pi�miennictwo, powstanie i rozw�j j�zyka literackiego, kontakty z innymi j�zykami.V. Dialekty: zwi�z�e om�wienie najwa�niejszych cech i zespo��w. VI. Teksty: pr�bki tekst�w z r�nych epok i dialekt�w wraz z t�umaczeniem i komentarzem. VII. Bibliografia. VIII. Mapa.8Rozdzia�y po�wi�cone grupom j�zyk�w maj� nieco inn� konstrukcj�. Po om�wieniu stanowiska danej grupy j�zykowej w rodzinie indoeuropejskiej przedstawia si� najpierw stosunki pokrewie�stwa wchodz�cych w jej sk�ad j�zyk�w, a nast�pnie kolejne kwestie ju� w obr�bie poszczeg�lnych j�zyk�w. Pewne odst�pstwa od przyj�tego schematu t�umacz� si� specyfik� opisywanych j�zyk�w, aktualnym stanem wiedzy o nich, wreszcie ograniczonymi rozmiarami pracy.Opracowanie nosi w zasadzie charakter podr�cznikowy, nie stroni jednak od zagadnie� og�lniejszej natury, a pewne przewidziane planem problemy zosta�y dla niekt�rych j�zyk�w opracowane po raz pierwszy lub przedstawione w nowym �wietle. Wykorzystano wyniki dotychczasowych bada�, zrezygnowano jednak ze szczeg�owego ich referowania. Ograniczono si� w zasadzie do rzeczy pewnych i do problem�w podstawowych z pomini�ciem niekt�rych kwestii szczeg�owych b�d� dyskusyjnych, spowodowa�oby to bowiem znaczne powi�kszenie rozmiar�w pracy i zaw�zi�o kr�g odbiorc�w.Ksi��ka ta przeznaczona jest w zasadzie dla j�zykoznawc�w i student�w filologii specjalizuj�cych si� w j�zykoznawstwie, zw�aszcza por�wnawczym. Dostarczy� powinna r�wnie� materia�u do przemy�le� og�lnych; w tek�cie znajdzie czytelnik szereg obserwacji og�lnoj�zykoznawczych, a dyskutowane problemy starano si� rozwi�za� opieraj�c si� na za�o�eniach metodologicznych j�zykoznawstwa wsp�czesnego. Z pracy korzysta� mog� (zw�aszcza z rozdzia��w po�wi�conych s�ownictwu, pi�miennictwu i etnogenezie) badacze historii, w szczeg�lno�ci prahistorii lud�w pos�uguj�cych si� j�zykami indoeuropejskimi, a tak�e historycy literatury, etnologowie, psychologowie, nauczyciele j�zyk�w obcych. Omawiane j�zyki starano si� przybli�y� czytelnikowi poprzez odpowiednio skonstruowane mapy i pr�bki tekst�w; ze wzgl�du na brak miejsca komentarze do nich zosta�y ograniczone do niezb�dnego minimum.Praca zosta�a zaopatrzona w indeks j�zyk�w oraz indeks wyrazowy, za pomoc� kt�rego dotrze� mo�na r�wnie� do fakt�w gramatycznych. Szczeg�owe spisy tre�ci umieszczone zosta�y przy poszczeg�lnych rozdzia�ach (i powt�rzone na ko�cu w j�zyku angielskim z my�l� o obcoj�zycznym czytelniku).Nie uda�o si�, niestety, osi�gn�� jednolito�ci terminologicznej i redakcyjno-technicznej, a brak matryc niekt�rych znak�w sta� si� powodem pewnych uproszcze� i transpozycji literowych (por. wykaz na s. 14-15.)WYKAZ SKR�T�W I TRANSPOZYCJI LITEROWYCHI. NAZWY J�ZYK�Wags. (= sang.) anglosakso�skiakad. akadyjskialb. alba�skialem. alema�skianat(ol). anatolijskiang. angielskiar. aryjskiars. arsacydzkiasyr. asyryjskiaszk. aszkunatt. attyckiaukszt. auksztajckiaw(est). awestyjskiazerb. azerbajd�a�skibal. balucziba�t. ba�tyckiba�to-s�ow. ba�to -s�owia�skibask. baskijskibaszk. baszkarikbaw. bawarskibeng. bengalskiberb. berberyjskibret. breto�skibrus. bia�oruskibryt. bryta�skibu�g. bu�garskicelt. celtyckiceltib. celtoiberyjskichor(ezm). chorezmijskichot. chota�skics. cerkiewnos�owia�skicypr. cypryjskiczak. czakawskiczes. czeskidac. dackidalm. dalmaty�skidard. dardyjskidig. digorskid�u�. dolno�u�yckidor. doryckidu�. du�skiegip. egipskielam. elamickieol. eolskiest. esto�skietr. etruskifar. farerskifi�. fi�skifr. francuskifrank. franko�skifryg. frygijskifryz. fryzyjskigal. galijskigalac. galackigallobryt. gallobryta�skigeg- gegijskigerm. germa�skigil. gilakig�ot. g�rno�otewskig�u�. g�rno�u�yckigoc. gockigoid(el). goidelskigr(ec). greckigruz. gruzi�skihat. hatyckihebr. hebrajskihet. hetyckihet. hier. hetycki hieroglificznyhin. hindihiszp. hiszpa�skihur. huryckiiber. iberyjskiie. indoeuropejskiilir. iliryjskiind. indyjskiindoir. indoira�skiir(a�). ira�skiirl. irlandzkiiro�. iro�skiisl. islandzkiiszk. iszkaszmiital. italskiJagn. jagnobijap. japo�skijazg. jazgulamijon. jo�skikabard. kabardy�skikaf. kafirskikal. kalaszakampid. kampida�skikan. kanyawalikar. karyjskikasz. kaszubskikaszm. k'aszmirski, kaszmirikat. katalo�skikent. kentyjskikopt. koptyjskikorn. kornijskikret. krete�skikurd. kurdyjskikuro�. kuro�skilak. lako�skilandsm. landsmallap. lapo�skilesb. lesbijskilid. lidyjskilik. likijskilit. litewskiliwo�. liwo�skilogud. logudorskiluw. luwijski�ac. �aci�ski�ot. �otewski�u�. �u�yckimac. macedo�ski (s�owia�ski)maced. (staro)macedo�skimaw. m�odsza Awestamaz. mazandaranimedyj. medyj skimes(ap). mesapijskimil. milyjskimordw. mordwi�skimund�. mund� a�skimyk. myke�skinang. nowoangielskinbret. nowobreto�skinfryg. nowofrygijskingr. nowogreckiniem. niemieckinind. nowoindyjskinir(a�). nowoira�skinirl. nowoirlandzkinisl. nowoislandzkinkorn. nowokornijskini. niderlandzkinnl. nowoniderlandzkinorw. norweskinper. nowoperskinpnfryz. nowo -p�nocno -fryzyjskinszw. nowoszwedzkinwal. nowowalijskinwn. nowo -wysoko -niemieckiorm. ormia�skioset. osety�skiosk. oskijskipajo�. pajo�skipal. pali, palijskipalaj. palajskipamir. pamirskipano�. pano�skipar. paraczipartyj. partyjskipba�t. praba�tyck... [ Pobierz całość w formacie PDF ] |
Wątki
|