|
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
J. Wittlin, Sól ziemi
PROLOG: - świat prostych uczuć i naturalnych więzi - uniwersalizm: narrator to każdy, każdy to narrator - symbolem wojny jest orzeł, który rozpościera skrzydła i zaczernia wszystko wokół - „spłoszony kogut” ß symbolika francuska, symbol męstwa, dominacji; spłoszony kogut – coś nieoczekiwanego, przerwanie ciągu życia (zapowiedź); kogut symbolizuje również witalizm, płodność - kontrast: zderzenie świętości z przepychem („stare. rdzawe fotele”) - narasta groza, zagęszcza się atmosfera - cesarz Franciszek Józef: * stary * słaby * niedołężny * cesarz charakteryzuje stary, poukładany XIX-wieczny świat; porządek opierał się na dekretach cesarskich, na przykazaniach; teraz miejsce Boga zajmuje Bachmatiuk - dwór cesarza jest tak samo niedołężny, jak on sam, bliżej im do śmierci - zostaje zburzony mit dobrego cesarza - scena podpisu kojarzy się z podpisaniem diabelskiego cyrografu, paktu z diabłem (wybuch wojny) - druk jest kwintesencją zła; poprzez ogłoszenie w gazecie o wojnie zmienia się struktura i funkcjonowanie świata; druk jest po stronie nowoczesności - tendencje katastroficzne
PIOTR NIEWIADOMSKI - po stylu, w jakim się wypowiada, można wywnioskować, jakim jest człowiekiem - wypowiada się mową pozornie zależną - Piotr jest tragarzem, zamierzającym być tragarzem J - marzy o czapce, ma ambicje - jego świat jest hierarchicznie ustrukturyzowany; wpisuje się w mechanizm świata - marzy o ładnym domu; o intymności - Piotr odczuwa, jednak nie potrafi nazwać swoich uczuć; „wystarczy być” à wystarczy być, by żyć – jest kwintesencją życia - kuferek Piotra: * fotografia matki – symbol opieki, miłości, bezpieczeństwa, życia * pieniądze – narzędzie do realizacji marzeń - następuje dehumanizacja Piotra (z huculskiej wioski do garnizonu)
RUDOLF BACHMATIUK - rygor, porządek, dyscyplina - wojna - nieludzki świat - siła mająca źródło w słabości i kompleksach - regulaminowość
O POWIEŚCI: - nie jest to powieść ekspresjonistyczna - bohater typowy (Piotr Niewiadomski) – ekspresjonistyczny typ bohatera: * Piotr – ‘skała’ * Niewiadomski – może to być każdy, Everyman - styl powieści odbiega od ekspresjonizmu (brak poetyki krzyku, groteski, kontrastów) - narrator opisuje świat, posługuje się ironią i dystansem wobec rzeczywistości. - narrator nie jest ekspresjonistyczny - ironia w utworze („szarfy koloru jajecznicy”) * ironia tragiczna – bohater wybierając jedną wartość, przeciwstawia się drugiej - tragizm - komunizm – poczucie wspólnoty - literatura jest głosem protestu wobec świata, literatura walczy ze złem - opozycja kultury i natury - katastrofizm: * unde malum? 'skąd zło?’ * Cz. Miłosz: „Zło jest wpisane w tkankę świata” – zatem człowiek nie jest do końca odpowiedzialny za zło * T. Różewicz: „Zło pochodzi z człowieka” – zło jest wewnątrz nas - powieść mitograficzna – dobroć człowieka to mit, gdyż człowiek jest skażony złem; demaskacja współczesnych mitów - Wittlin posługuje się stylizacjami, np. biblijnymi (przed komisją – Sąd Ostateczny), baśniowymi (arkadyjskość podszyta złem), mitologicznymi - Sól ziemi jest parabolą człowieczego losu 1 [ Pobierz całość w formacie PDF ] |
Wątki
|