|
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
//-->mgr Mateusz IzbickiWydział Prawa i AdministracjiUniwersytet ŁódzkiMateusz IzbickiInteligentne sieci elektroenergetyczne oraz „presumpcja”jako elementy kształtujące społeczeństwo informacyjne.WprowadzenieElektryczność jest towarem, który nabywamy tak jak bułki i chleb, a rachunek oddostawcy powinien wyodrębniać koszty produkcji, przesyłu i dystrybucji energii orazokreślać jaka jej część pochodziła zeźródełodnawialnych, tak aby każdy mógł z łatwościąporównać oferty różnych przedsiębiorstw energetycznych i wybrać tę najbardziej dopasowanądo możliwości finansowych czy przekonań ekologicznych. Jest to jeden z wymogównakładanych przez prawo unijne, który ma na celu zapewnienie prawidłowegofunkcjonowania rynku energii elektrycznej.Sektorelektroenergetycznyjestpodstawąkażdejnowoczesnejgospodarki.Prawidłowe i efektywne funkcjonowanie przedsiębiorstw energetycznych jest konieczne dlastabilnego i konkurencyjnego rozwoju rynków krajowych. Procesy produkcji czyświadczeniausług nie są w stanie działać bez wykorzystywania elektryczności, ma ona wpływ nawszystkie pozostałe sektory gospodarki. Koszt elektryczności jest również jednąz podstawowych zmiennych decydujących o cenach końcowych produktów i usług, a przez tobezpośrednio wpływa na kondycję gospodarki każdego państwa1.Sprawne funkcjonowanie sektora elektroenergetycznego jest również bez wątpieniakonieczne dla rozwoju i podtrzymania funkcjonowania społeczeństwa informacyjnego, jakospołeczeństwa opartego na technologii oraz powszechnym dostępie do wiedzy, w którymistotną częścią gospodarki jest zbieranie, przetwarzanie, gromadzenie i przekazywanieinformacji. Naturalnie wszystkie technologie komunikacyjne i informacyjne wymagają doswojego działania elektryczności, jednak przełożenie funkcjonowania sektora energetycznegona funkcjonowanie sektora technologii informacyjnych i komunikacyjnych (dalej równieżjako ICT) nie jest tak proste, jak kwestia dostarczenia elektryczności do urządzeńwykorzystywanych przez sektor ICT.Odrębnym, lecz związanym z inteligentnym opomiarowaniem, nowym zagadnieniemdla polskiego sektora elektroenergetycznego jest idea prosumpcji - produkcji energiielektrycznej przez nieprofesjonalne podmioty z mikro-źródeł, której rozwój w dużej mierzerównież wymaga wsparcia ze strony sektora ICT, a jednocześnie kreuje nowe rynki usług1F. Elżanowski,Polityka energetyczna. Prawne instrumenty realizacji,Warszawa 2008, s. 11.związanych z informatyczną obsługą urządzeń produkujących energię elektryczną i ichwspółpracy zarówno z domową siecią mikro-producenta, jak i zewnętrzną sieciąelektroenergetyczną.Celem niniejszego opracowania jest wskazanie nowych tendencji, które pojawiły sięw sektorze elektroenergetycznym, umożliwiających szybszy rozwój sektora rozproszonejgeneracji elektryczności z mikro-źródeł i jej możliwy wpływ na następczy rozwój nowychusług sektora ICT oraz społeczeństwa informacyjnego.2. Społeczeństwo informacyjne a sektor elektroenergetycznyWrazzrozwojemtechnologicznymipojawianiemsię nowychurządzeńteleinformatycznych, w państwach rozwiniętych, ma miejsce rewolucja gospodarczo-społeczna. W dzisiejszych czasach zarówno poszczególni obywatele, jak i przedsiębiorcymają dostęp do niewyobrażalnej wręcz ilości informacji iźródełwiedzy. Rozwój technologiiinformatycznych i komunikacyjnych doprowadził do sytuacji, w której odległość ma corazmniejsze znaczenie wżyciucodziennym a dostęp do dowolnych informacji jest praktycznienielimitowany. Powyższe wpływa również na kształt gospodarki i rozwój zupełnie nowych jejsektorów. Sama informacja stała się cennym towarem, a procesy jej gromadzenia,analizowania i przekazywania stanowią coraz istotniejsze dla całego rynku usługi.Aktualnie poszukiwane są również nowe rodzaje informacji, których analiza mogłabystanowić noweźródławiedzy i wywoływać pożądane zmiany w zachowaniach społecznych -na przykład w zakresie oszczędności i racjonalizacji wykorzystania energii elektrycznej.Unia Europejska jako jeden ze swoich celów wskazała dążenie do rozwojuspołeczeństwa informacyjnego, jednocześnie bardzo trudno jest ustalić jednolitą definicję"społeczeństwa informacyjnego". W publikacji "Społeczeństwo informacyjne. Krok naprzód,dwa kroki wstecz" autorzy wyróżniają aż 30 różnych definicji pojęcia społeczeństwainformacyjnego2. Pomimo olbrzymiej różnorodności definicji i odmiennych aspektówspołeczeństwa informacyjnego na jakie kładą one nacisk, w większości pojawiają się podobnesformułowania i elementy definiujące. Łącząc większość definicji i wyciągając przed nawiasnajczęściej powtarzające się elementy można przyjąć, iż społeczeństwo informacyjne jestspołeczeństwem opartym na wiedzy, informacji i technologii teleinformacyjnej, dzięki któryminformacja stała się samodzielnym dobrem niematerialnym i towarem o znacznej wartości2J.S. Nowak,Społeczeństwo Informacyjne - Geneza i Definicie,w:Społeczeństwo informacyjne. Krok naprzód,dwa kroki wstecz,red. n. P. Sienkiewicz, J.S. Nowak, Katowice 2008, s. 1- 9.72rynkowej, wykorzystywanym jednak nie tylko w sferze gospodarczej, ale również w sferze,kulturowej, politycznej czy wżyciucodziennym. Społeczeństwo informacyjne charakteryzujesię wysokim rozwojem gospodarczym i technologicznym, dlatego niekiedy wskazywane jestono jako społeczeństwo postindustrialne, chociaż wydaje się, iż przejście przez etapspołeczeństwa uprzemysłowionego, czy industrialnego wcale nie jest konieczne do rozwojuspołeczeństwa informacyjnego. Dodatkowym elementem koniecznym dla zakwalifikowaniadanego społeczeństwa jako informacyjnego jest, aby większość jego przedstawicieli miaładostęp i potrafiła posługiwać się nowymi technologiami teleinformacyjnymi, wykorzystującje na co dzień3.Dopiero w ten sposób ukształtowane społeczeństwo informacyjne będzie w staniew pełni wykorzystać możliwości nowych technologii w sektorze elektroenergetycznym,a zarazem owe technologie mogą przyczynić się do przyspieszenia rozwoju społeczeństwainformacyjnego i powstania zupełnie nowych gałęzi gospodarczych sektora ICT.Zgodnie z Komunikatem Komisji Europejskiej do Parlamentu Europejskiego, Rady,Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego oraz Komitetu Regionów w sprawiewykorzystania technologii informacyjno-komunikacyjnej do ułatwienia przejścia naenergooszczędną i niskoemisyjną gospodarkę z dnia 12 marca 2009 r.4dla realizacji celówwyznaczonych sobie przez Unię Europejską w sektorze energetycznym, a w szczególności doredukcji o 20% emisji dwutlenku węgla oraz zwiększenia o 20% efektywności energetycznejkonieczne będzie wykorzystanie narzędzi i usług oferowanych przez sektor technologiiinformacyjnych i komunikacyjnych. Tym samym można stwierdzić,żeinteligentne siecielektroenergetyczne oraz inteligentne liczniki energii to nic innego jak wykorzystanieodpowiednich technologii ICT w ramach sektora elektroenergetycznego.Z jednej strony do rozwoju technologii inteligentnego opomiarowania (dalej równieżjako smart metering) i inteligentnych sieci elektroenergetycznych (dalej również jako smartgridlubISE)koniecznejestwykorzystywaniezaawansowanychtechnologiitelekomunikacyjnych i informatycznych, czyli narzędzi oferowanych przez sektor ICT.Natomiast z drugiej strony wykorzystanie możliwości jakie dają inteligentne siecielektroenergetyczne kreuje zupełnie nową gałąź sektora ICT - usług telekomunikacyjnychi informatycznych związanych z przekazywaniem i gromadzeniem informacji zbieranychJ.S. Nowak,Społeczeństwo Informacyjne - Geneza i Definicie,w:Społeczeństwo informacyjne. Krok naprzód,dwa kroki wstecz,red. n. P. Sienkiewicz, J.S. Nowak, Katowice 2008, s. 1- 9.4Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznegooraz Komitetu Regionów w sprawie wykorzystania technologii informacyjno-komunikacyjnej do ułatwieniaprzejścia na energooszczędną i niskoemisyjną gospodarkę z dnia 12 marca 2009 r., KOM (2009) 111.373przez system opomiarowania oraz dostarczeniem narzędzi do sprawniejszego zarządzaniawykorzystaniem energii elektrycznej i to zarówno u tak dużych odbiorców jak zakładyprzemysłowe, jak i u drobnych konsumentów w postaci gospodarstw domowych.Dodatkowo wprowadzenie inteligentnych liczników zachęca odbiorców, nawetindywidualnych, do zapoznania się z możliwościami oferowanymi przez nową technologięi oszczędnościami jakie można dzięki niej osiągnąć, przez co sprzyja rozwojowispołeczeństwa informacyjnego.3. Inteligentne sieci elektroenergetyczne oraz inteligentne opomiarowanieWprowadzenie wżycieidei inteligentnych sieci energetycznych (dalej również jakoISE) ma za zadanie przede wszystkim zmniejszenie negatywnego oddziaływania naśrodowiskonaturalne zarówno samego sektora elektroenergetycznego, jak i wszystkichinnych sferżyciagospodarczego i codziennego zużywających znaczne ilości elektryczności.Jednak poza aspektami ekologicznymi nie mniej istotne są aspekty związane z potencjalnymioszczędnościami, powstającymi dzięki bardziej efektywnemu wykorzystywaniu energii,znaczne zwiększenie bezpieczeństwa energetycznego poszczególnych odbiorców oraz całychregionów, czy też możliwości wykorzystania nowoczesnych systemów zarządzania energiąi dywersyfikacjiźródełjej pozyskiwania.Pojęcie inteligentnych sieci elektroenergetycznychSamo pojęcie inteligentnych sieci energetycznych, czy inteligentnych systemówpomiarowych nie zostało prawnie zdefiniowane, jednak przyjmuje się,żeinteligentne sieci topewna koncepcja, która zakłada wykorzystanie najnowocześniejszych technologii sektora ICToraz narzędzi z zakresu nauk o zarządzaniu, pozwalająca na sprawniejsze organizowaniei funkcjonowanie sektora elektroenergetycznego oraz jegobezpośrednią współpracęz odbiorcami energii, którzy mając bezpośrednio dostęp do informacji na temat sposobui ilości wykorzystywanej energii w czasie rzeczywistym - zyskują narzędzia i wiedzępozwalającą im wpływać na własne zużycie oraz dostosowywać je do warunkówfunkcjonowania sieci w taki sposób aby było ono jak najbardziej efektywne zarównoekonomicznie, jak i ekologicznie5. Jednym z narzędzi mających na celu realizację ideiinteligentnych sieci są inteligentne systemy opomiarowania charakteryzujące się możliwościąZob. więcej B. Wojtyniak,Inteligentne Sieci Energetyczne ISE,w:Zostań Prosumentem: VademecumInteligentnych Sieci Energetycznych,pod red. M. Niedek, Rostkowo 2014.574wzajemnegopołączeniaikomunikacjimiędzyprzedsiębiorstwamiprodukującymi,przesyłającymi, dystrybuującymi energię oraz jej odbiorcami w systemie informatycznym,który umożliwiałby wszystkim podmiotom dostęp do istotnych z ich punktu widzeniainformacji, pozwalających lepiej zarządzać zużywaną energią6.Korzyści płynące z wykorzystania inteligentnych sieci elektroenergetycznychInteligentne sieci energetyczne w pierwszym etapie istnienia mają przede wszystkimzazadanieułatwićrealizacjęcelówunijnejpolitykiklimatyczno-energetycznej.Dzięki szybkiemu i czytelnemu dostępowi do informacji na temat ilości zużywanej energii, jejaktualnej cenie i możliwościach zmniejszenia kosztów, konsumenci uzyskająświadomośćw jaki sposób mogą oszczędzać energię i wykorzystywać ją w bardziej efektywny sposób.Działania odbiorców będą bezpośrednio przekładać się na pozytywne efekty ekologiczne,w postaci zmniejszenia zużycia energii, a co za tym idzie również zmniejszenia emisji gazówcieplarnianych i zwiększeniu efektywności energetycznej.Jednak poza aspektami czysto ekologicznymi inteligentne sieci energetyczne są poprostu przyszłością sektora energetycznego. Na wprowadzeniu technologii ISE skorzystająwszystkie podmioty wykorzystujące energię elektryczną:1.Przedsiębiorstwa energetyczne:a. Producenci energii elektrycznej mając dostęp do bieżącego zużycia energii elektryczneji zbiorowych danych pokazujących dokładną tendencję wzrostu i spadku zapotrzebowaniana elektryczność zarówno w skali dobowej, jak i w skali miesięcznej bądź całorocznejbędą w stanie lepiej zarządzać procesem wytwarzania energii i wyłączać niepotrzebnemoce produkcyjne w okresach kiedy zapotrzebowanie spada, bądź przeprowadzać w tychokresach konieczne remonty bądź konserwację urządzeń produkcyjnych. Dodatkowowprowadzenie odpowiednich taryf lub innych zachęt do racjonalnego wykorzystaniaenergii ma doprowadzić do "spłaszczenia" wykorzystania energii elektrycznej w skalidobowej (zmniejszenie zapotrzebowania na energię elektryczną w szczycie poprzezprzeniesienie części zużycia na inne pory), co powinno zwiększyć zapas mocywytwórczych polskiego sektora elektroenergetycznego. Również przedsiębiorstwazajmujące się produkcją energii elektrycznej zeźródełrozproszonych (przede wszystkimF.M. Elżanowski,Smart grids i smart metering w procesie inwestycyjnym,w: M. Cherka, F.M. Elżanowski,M. Swora, K. Wąsowski,Energetyka i ochronaśrodowiskaw procesie inwestycyjnym,Warszawa 2010, s. 18.675 [ Pobierz całość w formacie PDF ] |
Wątki
|