|
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
J.R.R. TOLKIEN Niedokończone opowieści Tom II Przełożył: Radosław Kot Tytuł oryginału: Uninished Tales Data wydania polskiego: 1995 Data pierwszego wydania oryginalnego: 1990 NOTKI O UTWORACH I. Opis wyspy Numenor Chociaż jest to opis raczej niż opowieść, zdecydowałem się włączyć wybrane frag- menty tekstu ojca, szczególnie że są to wycinki tyczące ukształtowania Numenoru, współbrzmiące z opowieścią o „Aldarionie i Erendis”. Opis ten istniał z całą pewnością już w roku 1965 i prawdopodobnie powstał niewiele wcześniej. Mapkę przerysowałem z małego, pospiesznie wykonanego szkicu, wedle wszelkich znaków jedynego przedstawienia Numenoru, kiedykolwiek sporządzonego przez ojca. Zamieściłem na mapce tylko te nazwy i oznaczenia, które znalazłem na oryginale. Do- datkowo była tam jeszcze ukazana przystań nad Zatoką Andunie, nieco na zachód od samego miasta. Jej nazwa, nader trudna do odczytania, niemal na pewno brzmi: Alma- ida. Z tego, co wiem, nie pojawia się ona nigdzie indziej. II. Aldarion i Erendis Opowieść ta była najmniej dopracowaną spośród wszystkich pomieszczonych w tym zbiorze i wymagała miejscami tak daleko idących interwencji redakcyjnych, że aż wahałem się, czy włączenie jej do książki jest celowe. Jest to jednak tekst nader intere- sujący, jedyny zachowany (w odróżnieniu od kronik i roczników) z całej długiej histo- rii Numenoru, wieków poprzedzających zagładę wyspy, zrelacjonowaną w Akallabeth. Jest to także tekst o tematyce niespotykanej zgoła w twórczości ojca, tak zatem zdecy- dowałem ostatecznie, że błędem byłoby wykluczenie tej historii spośród Niedokończo- nych opowieści. Konieczność wspomnianych interwencji dyktował fakt, że przy tworzeniu opowie- ści mój ojciec posługiwał się zwykle konspektami, szczególną uwagę zwracając na dato- wanie poszczególnych wydarzeń, tak zatem owe konspekty przypominały nieco kroni- ki. W tym konkretnym przypadku podobnych „drabinek” było co najmniej pięć, różni- ły się przy tym stopniem rozwinięcia rozmaitych wątków, nierzadko też przeczyły jedna drugiej, tak w sprawach ogólnych, jak i w szczegółach. Niezmienną jednak cechą jest to, że wszystkie owe szkice zawierają fragmenty narracji (w tym i dialogów). Piąty i ostat- ni szkic opowieści o Aldarionie i Erendis został w ten sposób tak znacznie rozbudowa- ny, że liczy aż około sześćdziesięciu stron rękopisu. Jednakże przechodzenie od nader skrótowego, analitycznego wywodu (pisanego w czasie teraźniejszym) do opowieści następowało stopniowo, w miarę postępu prac nad zarysem historii. Początkowe partie musiałem wręcz przerobić, aby uzyskać w mia- rę jednorodną stylistycznie całość. Zmiany dotyczyły wyłącznie sposobu formułowania 4 zdań, a nie ich sensu, niczego też do pierwotnego przekazu nie dodawałem. Najpóźniejszy ze szkiców, będący podstawą mojej pracy, nosił tytuł „Cień Cienia”: opowieść o żonie marynarza oraz historia Królowej-pasterki. Rękopis ten urywa się na- gle i nie potraię wyjaśnić, czemu ojciec zaniechał nad nim pracy. Doprowadzony do tego samego miejsca maszynopis tekstu został ukończony w roku 1965, ale istnieją jesz- cze dwie dopisane strony, według mnie teksty te powstały później od wszystkich innych materiałów. Bez wątpienia zawierają one początek ostatecznej wersji całej historii, za- tytułowanej „Indis i Kiryamo”. Żona marynarza. Jest to opowieść z pradawnego Nume- noru, zdająca sprawę z pierwszych pogłosek o nadejściu Cienia. Wykorzystałem ją jako otwarcie rozdziału o Aldarionie i Erendis (gdzie szkice szczególnie skąpiły danych). Pod koniec przytoczonej legendy podaję wszystkie, nieliczne wszakże, wskazówki ty- czące zamierzonego dalszego ciągu. III. Dynastia Elrosa: królowie Numenoru Chociaż tekst ten ma formę typowej kroniki dynastycznej, włączyłem go jako do- kument istotny dla historii Drugiej Ery, szczególnie że w niniejszej książce znalazła się znaczna część istniejących materiałów tyczących tego właśnie okresu. Oryginał sporzą- dzony został maczkiem, poprawiane zaś wielokrotnie daty dotyczące życia i panowa- nia Królów i Królowych Numenoru nie zawsze są dziś czytelne. Starałem się niemniej uwzględniać ostatnie ich wersje. Znajdujemy tu parę chronologicznych łamigłówek, jednakże spis pozwala również na sprostowanie kilku ewidentnych błędów występują- cych w Dodatkach do Władcy Pierścieni. Genealogia wcześniejszych pokoleń w linii Elrosa zaczerpnięta została z kilku ściśle powiązanych ze sobą rodowodów datowanych podobnie jak dysputa o prawach sukce- sji w Numenorze. Imiona pomniejszych postaci występują tu wprawdzie lekko odmie- nione (jak Vardilme i Vardilye, Yavien i Yavie), jednak formy podane przeze mnie skłon- ny jestem uważać za późniejsze. IV. Historia Galadrieli i Keleborna Rozdział ten różni się od innych (pomijając te pomieszczone w Części Czwartej), nie zawiera bowiem jednego tekstu, a raczej rozprawę złożoną z cytatów. Wynika to z po- staci dostępnych materiałów; jak staje się to jasne w trakcie lektury, dzieje Galadrieli i Keleborna mogą zostać przedstawione jedynie jako historia kolejnych, zmieniających się koncepcji tej opowieści. „Niedokończoność” nie jest w tym przypadku cechą jedne- go tylko fragmentu, ale całości. Ograniczyłem się wyłącznie do prezentacji nie publi- kowanych pism tyczących zagadnienia, zaniechawszy jakichkolwiek rozważań na istot- 5 [ Pobierz całość w formacie PDF ] |
Wątki
|